Je droom is gerealiseerd! De paardenbodem is klaar en in gebruik. Nu komt de fase die helaas vaak te weinig aandacht krijgt: het onderhoud. Het gebruik van de paardenbodem zorgt voor gebruikssporen. Voor het behoud van je paardenbodem is goed onderhoud essentieel.

PAARDENMEST & VERVUILING

Het verwijderen van mest is allereerst een belangrijk aspect van onderhoud. Paardenmest vervuilt het zand, waardoor de waterdoorlatendheid en stabiliteit van de bodem wordt beperkt. De levensduur van de bodem wordt verminderd door de vermenging van mest door de toplaag. Aangeraden wordt om mest dagelijks, of direct na het rijden te verwijderen. Idem als hoeven uit krabben voor het rijden.

Ditzelfde geldt niet alleen voor paardenmest, maar ook voor bladeren. Bladeren composteren en ook dat vervuilt de bodem. Het regelmatig verwijderen van bladeren zorgt ervoor dat de toplaag niet onnodig vervuilt raakt.

DE BLIJVENDE INVLOED VAN WATER

De invloed van water is in een eerdere blog al benadrukt. Ook bij het onderhoud benoemen we nogmaals de blijvende invloed van water. Water in de toplaag zorgt voor de stabiliteit en zowel voor een binnen- als buitenbodem geldt dat de waterbalans altijd in orde dient
te zijn. Dit kan zowel vanaf de onderkant (door middel van een eb en vloedsysteem) als via de bovenkant worden geregeld (regen, of beregenen).

De bodem dient gelijkmatig te worden bewaterd. Indien delen van de bodem beter van water worden voorzien dan andere delen, ontstaat een toplaag die niet overal gelijk is. Dat wil je liever niet.

Het verdient de voorkeur om regelmatig te bewateren, zodat de hoeveelheid vocht in de toplaag in balans blijft.

EGALISEREN

Het is belangrijk dat een paardenbodem waterpas en geëgaliseerd ligt en blijft. Op het moment dat (minimale) hoogteverschillen ontstaan, verliest de bodem zijn goede eigenschappen. Zo kan bij beregening de zwaartekracht het water meenemen naar lagergelegen plekken. Verschillen in dikte van het zandpakket dienen voorkomen te worden om gelijkwaardige eigenschappen te behouden, anders kan het gebeuren dat één deel van de bodem beter te berijden is dan andere delen.

Bij heftige regenval en een ongelijke bodem zullen de plassen die blijven staan zwakke en zachte plekken in de paardenbodem geven. Het is dus zaak om bij aanleg te zorgen dat de bodem waterpas ligt en met regelmatig onderhoud te bewaken dat dit zo blijft. Door correct te slepen kan de gelijkmatigheid van de bodem worden behouden. Mocht de paardenbodem onverhoopt iets van zijn gelijkmatigheid hebben verloren, is er nog geen man overboord: met behulp van een laser kan de bodem weer goed geëgaliseerd worden.

VOORKOMEN ONTMENGING

Als de bodem onvoldoende wordt onderhouden met bewateren en slepen kan het ook zijn dat de stabiliteit verbeteraar langzaamaan ontmengt met het zandpakket. Je kunt dit eenvoudig zien gebeuren als de polyvlokken of vezels steeds meer op het zandpakket komen te liggen in plaats van er doorheen. Op dat moment is ontmenging opgetreden en dient de stabiliteit verbeteraar opnieuw vermengt te worden.

CONTROLE VAN DE BODEM

Bij correct onderhoud hoort ook dat je belangrijke elementen van de paardenbodem regelmatig controleert. Met name de drainage van de paardenbodem en de juiste laagdiktes.

Mocht er water op de paardenbodem blijven staan, kan het zijn dat de aanwezige drainage een onderhoudsbeurt nodig heeft. Door de jaren heen kan het systeem verstopt zijn geraakt door vervuiling of door fijne zandkorrels die in de drainagebuis vast zijn komen te zitten. Na verloop van tijd kan daardoor de werking van de verminderen. Regelmatig onderhoud aan de drainage kan je een hoop nattigheid besparen.

Als de buis geblokkeerd is, probeer die dan eerst handmatig schoon te maken. Lukt dit niet, dan kan het drainagesysteem ook machinaal worden doorgespoten. Vaak kunnen deze werkzaamheden worden uitgevoerd door een rioolbedrijf of gespecialiseerde drainagebedrijven.

Een ander belangrijk punt dat regelmatig moet worden gecheckt is de juiste laagdikte van de toplaag. Controleer regelmatig of de bodem (overal) nog gelijk is door met een meetlat op verschillende plekken de toplaag diepte te meten. Door het slepen en het gebruik van de bodem kan het voorkomen dat sommige plekken zwaarder worden belast dan andere. Mocht je merken dat de laagdiktes te veel gaan variëren, dan is het zaak om de bodem opnieuw te egaliseren zodat de eigenschappen overal gelijk blijven.

Wil je meer kennis opdoen over paarden- en/of paddockbodems? Bekijk dan de ebooks van Zandcompleet: https://www.zandcompleet.nl/categorie/manegebodem/ebook/